Các bước trong lễ ăn hỏi đầy đủ và đúng nghi thức

Lễ ăn hỏi là gì?

Lễ hỏi hay còn gọi là lễ hỏi vợ chính là thời điểm nhà trai đem lễ vật sang nhà gái để xin kết duyên cho đôi uyên ương. Sau khi lễ thành, hai bên gia đình sẽ cùng nhau thống nhất ngày lành tháng tốt để tổ chức đám cưới cho cô dâu chú rể. Nghi lễ này chính là sự thông báo chính thức về việc hứa gả giữa hai họ, là giai đoạn quan trọng trong quan hệ hôn nhân: cô gái trở thành “vợ sắp cưới” của chàng trai, và chàng trai sau khi mang lễ vật đến nhà gái là đã chính thức xin được nhận làm rể của nhà gái và tập gọi bố mẹ xưng con.

Thành phần tham gia lễ ăn hỏi

Trong thủ tục đám hỏi của người Việt, nhà trai mang lễ vật tới và nhà gái nhận lễ ăn hỏi có nghĩa là đã chính danh công nhận sự gả con gái cho nhà trai. Kể từ ngày ăn hỏi, đôi trai gái có thể coi là vợ chồng chưa cưới, chỉ còn chờ ngày tổ chức hôn lễ để công bố với hai họ. Dưới đây là một số điều cơ bản về đám hỏi (chủ yếu dựa trên tục lệ cưới xin miền Bắc):

Lễ hỏi bên nhà trai

Thành phần tham gia bên nhà trai sẽ là ông bà, bố mẹ, chú rể, các thành viên trong gia đình, bạn bè và các bạn nam độc thân bưng mâm quả. Số lượng các bạn phụ bưng tráp bên chú rể nên là số lẻ như 3, 5, 7, 9 hoặc 11.

Lễ hỏi bên nhà gái

Thành phần tham gia bên nhà gái sẽ là ông bà, bố mẹ, cô dâu, các thành viên trong gia đình và một số bạn nữ để đón tráp ăn hỏi. Cũng tương tự như bên chú rể, số lượng nữ đón lễ vật cũng phải tuân theo số lẻ và nên tương ứng với số nam bưng tráp.

Thủ tục lễ ăn hỏi truyền thống

 Lễ ăn hỏi gồm những gì?

• Trầu cau: Lễ vật đầu tiên và quan trọng nhất. Trong truyền thống cưới hỏi của người Việt, quả cau cùng lá trầu xanh  là biểu tượng cho tình yêu sắt son mặn nồng của đôi uyên ương.
• Rượu và thuốc lá: Lễ này tượng trưng cho lòng hiếu thảo, thành kính của cô dâu chú rể đối với ông bà, tổ tiên.
• Hoa quả tươi: Sự ngọt ngào từ lễ vật này như lời chúc phúc cho đôi uyên ương hạnh phúc và con cháu đầy đàn.
• Bánh hỏi: Thường đi đôi với nhau như bánh cốm – bánh phu thê hoặc bánh chưng – bánh giầy. Cặp bánh này được ví như âm dương ngũ hành nhằm thể hiện sự sắt son của cô dâu xứng cùng sự mạnh mẽ của chú rể.
• Trà và mứt sen: Trà là biểu tượng cho lòng kính trọng, hiếu thảo của con cái với tổ tiên. Mứt sen tượng trưng cho cho con cái, chính là kết tinh tình yêu của lứa đôi.

Trình tự các bước trong lễ ăn hỏi

Nhà trai xuất phát đến nhà gái

Sau khi kiểm tra lại các lễ vật đầy đủ, nhà trai xuất phát đến nhà gái để kịp giờ lành. Thông thường nhà trai cần đến sớm trước giờ làm lễ 30 phút để tránh rắc rối bất ngờ.

Hai gia đình chào hỏi và trao lễ vật

Khi chuẩn bị đến giờ lành, đoàn đại diện nhà trai theo thứ tự là ông bà hoặc bậc cao niên đại diện gia đình, cha mẹ, chú rể, đội bưng quả cùng các thành viên gia đình sẽ tiến vào nhà gái.

Gia đình cô dâu tương lai với các vị đại diện tương ứng sẽ ra đón chào nhà trai. Sau khi đại diện 2 gia đình chào hỏi, đội bưng mâm quả nhà trai sẽ trao lễ vật cho phía nhà gái.

Hai đội bưng mâm quả sẽ trao phong bao lì xì trả duyên cho nhau. Trị giá các phong bao do nhà gái và nhà trai chuẩn bị trước.

Nhà trai và nhà gái cùng trò chuyện

Sau khi hoàn tất màn trao quả, đại diện nhà gái mời nhà trai vào dùng nước và giới thiệu những người đại diện của hai gia đình. Vị đại diện nhà trai sẽ trình bày lý do đến nhà gái, giới thiệu lễ vật.

Đại diện nhà gái nói lời cảm ơn và nhận lễ. Sau đó mẹ cô dâu, mẹ chú rể cùng mở các tráp lễ trước sự chứng kiến của hai gia đình.

Cô dâu ra mắt gia đình nhà trai

Theo đúng trình tự lễ hỏi, sau khi hoàn tất các bước trên thì cô dâu mới được phép xuất hiện. Cha mẹ cô dâu sẽ đưa con gái ra mắt hai họ, hoặc cho phép chú rể vào trong đón cô dâu ra chào hỏi. Sau khi cả hai bước ra thì cô dâu, chú rể phải rót trà mời đại diện hai gia đình.

Thắp hương bàn thờ tổ tiên

Sau phần ra mắt và mời trà của cô dâu, mẹ cô dâu sẽ chọn một số lễ vật trong mâm ngũ quả, cùng lễ đen dâng lên bàn thờ gia tiên. Đôi uyên ương tiến hành lễ khấn gia tiên trước bàn thờ nhà gái để cầu tổ tiên chứng giám, phù hộ.

Hai nhà bàn bạc về lễ cưới

Nghi thức thắp hương ở bàn thờ gia tiên đã xong, hai gia đình sẽ ngồi cùng nhau bàn bạc về ngày, giờ lành để tiến hành lễ rước dâu, lễ cưới. Cô dâu chú rể sau khi mời nước các bậc cao niên thì có thể ra ngoài chụp hình cùng người thân, bạn bè.

Xem thêm: Trang trí đám hỏi tại nhà

Nhà gái lại quả và kết thúc buổi lễ

Nhà gái sẽ lại quả lễ vật cho nhà trai. Lưu ý là tất cả mọi lễ vật đều phải chia, tách bằng tay, tuyệt đối không dùng dao, kéo (mang điềm không tốt cho cuộc hôn nhân của đôi trẻ). Mâm quả khi được trả lại cho nhà trai phải để ngửa nắp.

Nhà trai nhận lại mâm lễ vật và xin phép ra về, kết thúc lễ ăn hỏi. Sau đó, nhà gái có thể mời nhà trai ở lại dùng bữa cơm thân mật, việc này tùy thuộc hai gia đình.

Lễ đính hôn cần trang trọng nhưng không rườm rà, thường chỉ mất 45 – 60 phút. Với quan niệm “đầu xuôi, đuôi lọt” nên việc thực hiện đúng trình tự lễ ăn hỏi là điều các đôi uyên ương cần chú ý để khởi đầu cho cuộc sống vợ chồng êm ấm.

Nghi thức lễ hỏi ngày nay đổi khác, sau lễ này đôi trai gái thường gặp nhau luôn. Từ lễ ăn hỏi đến lễ cưới, xưa kia có khi hàng hai ba năm, nhưng ngày nay thời gian đó thường được rút ngắn, có khi chỉ vài ba ngày hoặc diễn ra vào 2 ngày liên tiếp hay trong cùng 1 ngày.

Để đám cưới diễn ra suôn sẻ và đẹp lòng hai bên gia đình, đám hỏi là một nghi lễ không thể thiếu và cần được thực hiện một cách trang trọng, chỉn chu. Vốn được xem là nét đẹp trong văn hoa cưới hỏi của người Việt, cô dâu chú rể nên dành nhiều thời gian để chuẩn bị thật chu đáo cho lễ ăn hỏi nhé. Mong rằng bài viết trên đây về các bước trong lễ ăn hỏi đầy đủ và chi tiết sẽ có ích cho bạn.