Nội Dung
Nếu ví kịch bản như một khung xương thì kịch bản phân cảnh – còn gọi phân cảnh hoặc phân cảnh kỹ thuật – là một hình hài đã được đắp da, đắp thịt. Kịch bản phân cảnh mẫu là công việc của riêng người đạo diễn, công việc lớn nhất, nhọc nhằn nhất nhưng cũng hứng thú nhất. Hứng thú bởi đây là giai đoạn sáng tác độc lập, nơi trí tưởng tượng của người đạo diễn được tự do bay bổng. Nhưng nhọc nhằn nhất bởi sự bay bổng nghệ thuật đó luôn phải kèm theo những toan tính kỹ thuật.
Kịch bản phân cảnh mẫu là gì?
Kịch bản phân cảnh mẫu là sản phẩm sáng tạo của đạo diễn dưới dạng văn bản thể hiện kỹ thuật chuyên môn và phương pháp thực hiện các cảnh quay của bộ phim dựa trên kịch bản văn học. Trừ những phim mà ở đó đạo diễn có quyền, có khả năng tài chính xây dựng bối cảnh đúng như ý muốn, thì thông thường đạo diễn chỉ viết phân cảnh sau khi đã chọn cảnh, bởi đôi khi cảnh sẽ sinh… tình, và cũng để “liệu cơm gắp mắm”.
Trên thực tế, những tưởng tượng ban đầu của đạo diễn luôn phải thay đổi trong quá trình chọn cảnh: nhiều ý tưởng có thể bị mất đi do không tìm ra cảnh trí hoặc cảnh trí bất khả xây dựng; nhưng bù vào đó những cảm hứng mới lại nảy sinh. Một bối cảnh có thể làm thay đổi tình tiết phim, tính cách nhân vật.
Ví dụ: tình cờ trông thấy một con sông đẹp đạo diễn bỗng muốn đổi chuyến xe thành một chuyến… đò. Hoặc vì cảnh trí nên thơ mà nhân vật nông dân bỗng biến thành… nghệ sĩ. Tóm lại, giống như người đầu bếp, chỉ sau khi tập trung đủ vật liệu, đạo diễn mới quyết định được thực đơn – phân cảnh.
Hình thức của kịch bản phân cảnh mẫu
Về hình thức, kịch bản phân cảnh hoàn toàn không giống kịch bản: nếu văn phong kịch bản, dù cô đọng, vẫn trơn tru, liền mạch thì văn phong phân cảnh bị ngắc ngứ bởi các ô, cột. Bên cạnh phần nội dung nghệ thuật bắt buộc ngắn gọn, phân cảnh còn có thêm các thông số kỹ thuật như thứ tự cảnh, độ dài mỗi cảnh, góc quay, động tác máy…
Chưa hết, phân cảnh phải thông tin cả phần âm thanh, ánh sáng, số lượng quần chúng, đạo cụ, phục trang, hiệu quả đặc biệt nếu có. Tóm lại kịch bản phân cảnh là bảng thống kê tỉ mỉ – mức độ tỉ mỉ tùy mỗi đạo diễn – tất cả các yêu cầu nội dung, vật chất của bộ phim.
Do phải chứa đựng cùng lúc nhiều thông tin như thế, kịch bản phân cảnh mẫu thường có vẻ khô khan, trúc trắc, khó gây cảm hứng với người đọc ngoài ngành.
Xem thêm:
